19 juni 2015
officiële release - 100
2015 / 2017 cd-versie
1. Dance Me This
2. Pachuco Gavotte
3. Wolf Harbor
4. Wolf Harbor II
5. Wolf Harbor III
6. Wolf Harbor IV
7. Wolf Harbor V
8. Goat Polo
9. Rykoniki
10. Piano
11. Calculus
------------------------------------------------------------
Frank Zappa: guitar,
Synclavier realisation
Todd Yvega: algorithm,
Synclavier assistence
Anatoli Kuular: Tuvan
throat singing
Kaigl-Ool Khovalyg:
Tuvan throat singing
Kongar-Ool Ondar: Tuvan
throat singing
------------------------------------------------------------
Uit het boekje: Todd Yvega, "It is
remarkable that Frank was able to construct such a cohesive arc,
juxtaposing and superimposing such disparate materials, some of
which had been in the works for years, while others were the fruit
of the previous week's happenstance. Thrown into the creative mix
were the incidentals (it was FZ's bent to be open to changing course
and making use of whatever happens along). Earlier that year, the
Zappas were graced with a visit from a trio of throat singers from
the Republic of Tuva in southern Siberia who were on a US concert
tour. Naturally a recording session ensued, and the Tuvans' vocals
ultimately became prominent on several tracks. Dweezil had set up
his guitar rig in the studio, and Frank decided to take it for a
spin overdubbing on the piece we were tracking that day. As far as
we know, that was the last time he played guitar".
------------------------------------------------------------
Todd Yvega: "Dance Me This is the last
album Frank Zappa completed before his death. [...] Over the years I
had seen Frank jump from project to project often shelving one
indefinitely to focus on another. There was an elaborate stage piece
titled Dio Fa; An opera titled Uncle Sam (about a dystopian future
America with a ludicrously polluted New York Harbour); A music
notation book with accompanying audio disc titled The Rhythmic
Sadist's Guide to Drum Patterns for the 21st Century. Of course I'm
barely scratching the surface and giving none of these their due. My
point is that Dance Me This gave Frank the opportunity to rescue
gems from these shelved projects and let them be heard."
------------------------------------------------------------
Gail Zappa: the cover is new. What
happened is that I became friends with a woman called Kathy Eldon,
whose son Dan Eldon was a photojournalist. He was 22 when he was
stoned to death in Somalia by the people he was trying to help. He
left behind an incredible journal, with his drawings. I saw this
photo in the last several years of a drawing he did of these
elephants. They seemed to be dancing in the face of their own
extinction. It was a remarkable statement, and I instantly thought
that this was the perfect cover for Dance Me This.
|
Zappa’s zwanenzang, zijn allerlaatste zelf
gemaakte album krijgt nummer honderd mee. Volgens Todd Yvega,
Zappa’s Synclavier-assistent, was het een project dat regelmatig aan
de kant werd geschoven voor andere, maar telkens weer terugkeerde.
De meeste tracks zijn gemaakt met het Synclavier, bij een enkele
track zijn gasten toegevoegd. Aan het eind van zijn leven had Zappa
regelmatig bijzondere gasten in zijn huis, zoals de Ierse folkgroep
The Chieftains, zijn jeugdheld, Johnny ‘Guitar’ Watson, maar ook
Tuvaanse keelzangers.
Zappa in 1993 "And what I'm working on right at the moment is a
Synclavier album called 'Dance Me This', which is designed to be
used by modern dance groups. It's probably not going to come out
until next year." Het werd niet 1994, maar 2015, één-en-twintig jaar
later. Voor Zappa maakte dat niet uit, in zijn filosofie was alle
tijd tegelijkertijd. Hij had daar een prachtige theorie over die
uitgebreid te lezen is in het boekje bij de vier-cd bootleg
Apocrypha.
Dance Me this of ‘now let’s dance’. Zappa heeft iets met dansen,
denk aan: ‘The Ritual Dance of the Young Pumpkin’, ‘Take Your
Clothes of When You Dance’, "They want everybody to start dancing
close back together again like 1955" (Ruben & the Jets), ‘Dance of
the Rock & Roll Interviewers’, Janet’s Big Dance Number’, ‘Dance of
the Just Plain Folks’, ‘Be-bop Tango’, ‘Disco Boy’, ‘Dancin’ Fool’,
various dance contests’, ‘That’s Not Really a Shuffle’, ‘Lil’
Clanton Shuffle’.
Met de release is Dance Me This is nu officieel Zappa’s laatste
album geworden. Aan de symboliek zal het niet liggen, al zijn de
prehistorische olifanten (mammoeten?) op de voorkant misschien wat
minder elegant in ‘s mans porselijnkast. Dance Me This is deels
bijna autonoom, waarbij een machine, de Synclavier, een programma
doorloopt met variabelen. Enerzijds om ‘inbrekers’ buiten de studio
te houden (!?), anderzijds om een verrassend stuk muziek te laten
ontstaan. Dance Me This was bedoeld voor een moderne (!) dansgroep.
Ik ben geen choreograaf, maar het lijkt me best mogelijk.
Over de verpakking kan ik kort zijn, die is mooi. Paar nieuw foto’s
van onze held, wat zeldzame driehoekige postzegels en Zappa die met
een wijds armgebaar de Tuvanen onder het afdak plaatst. Veel wit in
contrast met het veel zwart van Civilization Phaze III, in feite de
Yang van Dance Me This’ Yin. Samen een mooi slotakkoord. Todd Yvega
vertelt boeiend hoe deze set tot stand kwam. Daaronder is een
schitterende anecdote over’ inbrekerafweermuziek’. Ralph Leighton
herinnert zich hoe Zappa aan de Tuvanen gekoppeld werd en Gail
vertelt iets met een persoonlijk tintje. Dank allemaal.
Dance Me This opent met de jazzy klinkende titeltrack. Het is nog
een beetje richtingloos stuk. Na de piano zetten de Tuvaanse
keelklankzangers in, het thema keert terug, de met zeventien
seconden kortste Zappa-gitaarsolo ooit komt langs en daarna dooft
het stuk om plaats te maken voor de Pachuco Gavotte. Dan hebben we
wel de aller-allerlaatste Zappa gitaarsolo gehoord. Hij kan het nog
is de conclusie, maar net als je denkt dat hij op gang komt is het
voorbij. Het leven is een spiegel.
Een Gavotte is een historische Franse dans in tweedelige maatsoort
met opmaat, die vooral populair was bij de adel. Die opmaat is
waarschijnlijk Dance Me This geweest. De Gavotte begint met een
hoketus-achtige structuur. Stappestap en dan maar bubbelen. Het
‘secret word’ voor deze cd is ‘water’, want er komen heel wat
vloeibare geluiden langs. Ik zie de hooggepruikte luiden al hopsen.
Het past daarentegen beter bij de flamboyante, playboystijl van de
Pachuco’s.
Wolf Harbor bestaat echt, zo kunnen we lezen in het boekje. Met
bijna een half uur is het de langste compositie van deze cd. Voor
veel fans moeten de auditieve ramen wijd open gezet, want er
sneuvelen wat vertrouwde grenzen. De compositie is gestructureerder
dan sommige andere Synclavier-composities van Zappa, maar schuurt
regelmatig aan tegen elektronische muziek. Denk aan Ircam in deze en
ook aan Musique Concrète. Sirenes, misthoorns, dat soort zaken. Dan
zijn we bijna terug bij Luigi Russolo. Zappa kende zijn
elektronische klassieken. De percussiesectie (Zappa op Synclavier)
houdt de jongelui erbij, maar voor velen is het een haven te ver
schat ik voorzichtig in. Ik vind het een schitterende compositie,
vol spannende lagen, met een erg ruimtelijke klank. Het is een
Ionisation ‘vertaald’ naar een andere tijd. Echter Uncle Meat ligt
bijna continue op de loer. Ik vind het mooi dat het een weloverwogen
en rustige compositie is, waarbij de klangfarben goed tot hun recht
komen. Zappa wil nog wel eens hyperactief zijn in zijn werk, maar
juist hier ademt alles de ruimte om hem heen. Ook hier treffen we de
symboliek aan. Zappa begon zijn muzikale verhaal met Ionisation op
de plastic pick-up en eindigt bijna met eenzelfde compositie, maar
dan high-tech uitgevoerd. Je gaat altijd terug naar de muziek uit je
jeugd is het adagium tenslotte. Daarmee is zijn cirkel rond en in
die zin eindeloos. We zijn terug bij het begin van alles immers en
daarmee ook aan het eind gekomen.
Ben je net op je luchtbed de haven uitgedreven komt er weer zo’n
Tuvaan luid keelklanken. Goat Polo is klassieker dan Wolf Harbor en
heeft meer verwantschappen met Civilization dan de rest van deze cd.
Niet de meest spannende compositie en afgedwaald van de kudde.
Rykoniki is dan ‘just another ordinary Zappa-composition’. Niet te
lang gelukkig, want dit verhaal is al eerder verteld. De piano van
Lumpy Gravy duikt op, maar nu zit er een andere muzikant achter de
toetsen. Net als Wolf Harbor is het een open én ruimtelijke
compositie, soms richting Conlan Nancarrow, soms richting John Cage.
Het is stuk houdt de aandacht vast, maar zou verdwalen in het Grote
Land der Klassieken.
De laatste compositie, Calculus, is er een van het toeval, dank John
Cage opnieuw en ook dank Todd Yvega, want dit is eigenlijk zijn
werk. De kredieten zijn er helaas niet voor hem, maar gelukkig vond
Ruth Underwood dit een goeie actie, anders was het stuk verloren
gegaan als 'niets betekenende inbraakbestrijdingsmuziek'.
Dance Me This is ondanks de symboliek een wat ambivalente, met
enerzijds een prachtige én mooie compositie en anderzijds wat
stukken die meer werk-in-uitvoering lijken zijn dan definities en
dardoor soms mank gaan door een gebrek aan diepgang. Uiteindelijk
weegt hier de symboliek meer dan de muziek.
|
